Innoveren is iedere milliseconde een besluit nemen

De één is een ontwerper die opereert in het hart van de high-tech wereld, de ander een natuurkundige die graag creatief denkt. Samen lijken Marijn van der Poll en Roel Wessels wel een beetje op het Chinese yin-yang teken. Beiden verenigen in zichzelf de twee uitersten van creativiteit en structuur, hart en ratio, linker en rechter hersenhelft. De twee gaan hun krachten bundelen om bedrijven en organisaties verder te helpen met innovatieve projecten.

Bij projectmanagementbureau Holland Innovative starten Van der Poll en Wessels de cursus Challenged Based Learning in Structured Creative Development, waarbij ze hun gedeelde expertise inzetten voor innovatieve projectontwikkeling. Doel is bedrijven en organisaties te leren hoe ze zowel creatief als effectief kunnen zijn, kunnen divergeren en convergeren, ideeën spuien én besluiten nemen, om zo projecten naar het volgende niveau te brengen.

Cursusleiders

“De verandering in de samenleving is zo constant, dat processen en methodes tegenwoordig heel snel achterhaald zijn,” zegt ontwerper Marijn van der Poll. “Wij gebruiken geen strakke methodiek en rigide processen, maar hebben een visie en aanpak die we loslaten op de praktijk. We gaan mensen dan ook niet leren om te repliceren, maar ze een vaardigheid eigen maken zo-dat ze het daarna zelf kunnen toepassen. Zo behaal je resultaten met als bonus een leerervaring die beklijft.”

Daarbij gaat divergeren, oftewel creatief denken en ideeën spuien, volgens Wessels en Van der Poll hand in hand met convergeren, oftewel beslissingen nemen en knopen doorhakken. Wessels: “In een klassieke brainstorm ben je vaak maandenlang bezig met het opschrijven van ideeën op grote whitepapers voordat je besluiten gaat nemen. Maar het is niet eerst het één en dan het ander. Wij leren professionals dat je elke dag divergentie en convergentie momenten hebt. Door al die mini-momenten kun je elke dag op een hoger niveau komen.”

Met die filosofie begeleidt Wessels onder meer studententeams van de Technische Universiteit Eindhoven bij het ontwikkelen van innovatieve ideeën, of dat nu een auto gebouwd van afval-materialen is of een innovatief huis volledig aangedreven door hernieuwbare energie. “Innoveren is iedere milliseconde een besluit nemen,” zegt Wessels. “Bij een brainstorm moet je bij-voorbeeld al keuzes maken in wie je uitnodigt. Je wil natuurlijk een zo breed mogelijke blik, maar nodig je iedereen uit, dan verpest je wellicht veel mooie ideeën, want een aantal mensen zien het zaadje dat in de grond zit niet als waardevol. Persoonlijk leiderschap is dus cruciaal, maar soms moet je bepaalde mogelijkheden ook durven wegkappen om andere dingen te laten ontstaan. Als de tuinman onze tuin snoeit denk ik altijd, het wordt nooit meer wat. Maar twee maanden later ziet de tuin er schitterend uit. Dus door te minimaliseren creëer je ruimte en maak je uiteindelijk dingen groot.”

Structuur in creativiteit

Volgens Van der Poll is er geen harde grens tussen structuur en creativiteit. Naast zijn docent-schap aan de Design Academy Eindhoven geeft hij workshops om mensen de soft skills te leren van wat hij zelf ‘ideeëren’ noemt, het genereren en ontwikkelen van ideeën. Ook is hij bezig met een boek over het onderwerp. “Creatief denken is geen talent dat alleen sommige mensen hebben,” zegt hij. “In mijn workshops zie ik dat iedereen het kan. Wat mensen daar leren is hoe hun eigen, unieke creatieve denkproces werkt ze hoe ze dit kunnen inzetten.”

Door structuur in de creativiteit aan te brengen krijgen ideeën richting en worden effectief. Van der Poll: “We moeten ophouden met probleemoplossend denken, dan wordt het een self-fulfilling prophecy. Vaak kom je er dan achteraf achter dat je het verkeerde probleem hebt op-gelost. Wij kijken over oplossingen heen en mikken op het resultaat. Wat heeft een project no-dig? Dat is het perspectief dat een idee biedt en zo worden ideeën onderdeel van bedrijfsproces-sen. Die werelden grijpen constant in elkaar en daar worden projecten beter van.” Wessels: “Uiteindelijk gaat het erom ideeën te krijgen én tot resultaten te komen.

Afvalbekertjes recyclen

Een term die Wessels en Van der Poll vaak gebruiken om hun werkwijze te beschrijven is challenged based learning, een methode waarbij het geleerde direct wordt toegepast in de praktijk. Organisaties die zich aanmelden voor de cursus moeten dan ook een bestaand project meenemen waar tijdens de cursus aan wordt gewerkt. Door de gecombineerde frisse blik van Wessels en Van der Poll ontstaan nieuwe inzichten, die direct op het project kunnen worden toegepast.

Gevraagd naar een concreet voorbeeld noemt Van der Poll een project om bekertjes op festivals te recyclen. “Voor dat einddoel recycling kun je wel tien oplossingsrichtingen bedenken. Op systeemniveau kun je nadenken wat je kunt doen om de bekertjes beter te scheiden. Op gedragsniveau wil je ervoor zorgen dat mensen de bekertjes niet weggooien. Op productniveau ga je de bekertjes anders ontwerpen zodat ze minder vervuilend zijn, bijvoorbeeld met ander materiaal of door statiegeld toe te voegen. Die oplossingsrichtingen zijn allemaal andere routes in de prototypefase en de lanceerfase van een product, dienst of campagne. Uiteindelijk moet de vraag waarmee je begon – wat doe je met die afvalstroom festivalbekertjes – resultaat hebben ge-boekt. Met andere woorden, die afvalstroom moet kleiner zijn geworden. Het hele proces daar-tussenin is fluïde. Met deze manier van denken en werken willen wij organisaties helpen.’’

Besluiten zijn daarbij niet heilig. Wessels: “In klassieke besluitmethoden is vaak ingemetseld dat je niet op besluiten kunt terugkomen. Maar waarom niet? Als je morgen een beter idee krijgt, zou het stom zijn om dat te negeren. Stel dat je nu naar het noorden rent, maar morgen ineens het inzicht krijgt dat je beter naar het zuiden kunt rennen, dan is dat winst. Want dat inzicht heb je gekregen door eerst naar het noorden te rennen. Innoveren is experimenteren en leren, maar ook durven te falen!”

Wel onderscheiden, niet scheiden

Waar Van der Polls kracht vooral in het creatieve denkproces ligt, heeft Wessels zich gespecialiseerd in het structurele en organisatorische aspect. Als auteur van het boek De Complete Projectmanager is hij van alle markten en methodieken thuis op gebied van projectmanagement en leiderschap, zoals lean, scrum, agile, time management en het aansturen van teams. Wessels: “Ik bied eigenlijk geen nieuwe methode, maar ik laat zien hoe alle methoden bij elkaar komen, hoe je ze kunt aanpassen op je eigen stijl en hoe je ze gezamenlijk toepast in multidisciplinaire teams.”

Samen vullen ze elkaar goed aan. Wessels: “Het unieke aan Marijn en mij is dat wij die twee uitersten combineren. We kunnen lekker divergeren, maar zijn ook continu bezig met het resultaat.” Die uitersten zijn dan ook niet in conflict met elkaar, zegt Wessels, maar in harmonie. “Je kunt het structurele aspect wel onderscheiden van het creatieve aspect, maar je kunt ze niet van elkaar scheiden. Iedere minuut doen ze allebei mee.”

De cursus Challenged Based Learning in Structured Creative Development gaat in medio 2021 van start. Neem voor meer informatie of om uw organisatie voor de cursus aan te melden contact op met Hans Meeske.